WC Eend 2.0

Samen is alleen als je doet zoals wij zeggen…

Tekst: Robert Hoogland

Ik wist niet dat het kon, maar was er zelf bij: WC Eend 2.0. Een KNGF-bijeenkomst, getiteld: ‘Regie op jouw toekomst’ waar bijna twee uur lang alleen maar ‘Dit kwaliteitskader is het beste’, te horen was. Logisch ook want ruimte voor een tegengeluid bleek volledig weg geregisseerd.

Een bijeenkomst waar het woord samen heel vaak viel, maar vooral gedefinieerd werd als: wel exact doet wat wij goed vinden. Beleid uitleggen prima, heel graag zelfs, maar een vorm van indoctrinatie met hier en daar een onwelriekende geur van ongepaste arrogantie was echt ondragelijk.

WC-eend moment

Maar goed eerst die WC-eend ervaring. Ken je nog die reclame van medewerkers van wc-eend die in Nederlands met een vreemd Duits accent WC-eend aanprezen als enige goede alternatief (zie hier).  De gevleugelde uitspraak: "Wij van WC-eend adviseren WC-eend." was in 30 seconden gepiept. Woensdag, 13 maart jl. tijdens de KNGF-bijeenkomst met de onvolprezen titel: “Regie op jouw toekomst.” was ook zo’n WC-eend moment, maar dan wel een next level. Bijna twee uur lang werd het kwaliteitskader volop gepromoot. Let wel een volledig regulier - door de ALV - afgestemd kwaliteitskader.

In de initiële uitnodiging stond nog ruimte voor discussie. Die vond ik persoonlijk gedurfd, maar waardevol. Helaas ijdele hoop, te gedurfd. Ternauwernood kon 48 uur van tevoren dat gelukkig nog omgezet worden naar stellingen, waanzinnig slechte stellingen (daarover later meer), waar je dan netjes over mee mocht stemmen. Lekker met je telefoon op afstand, anoniem. Voor mij persoonlijk de reden om ook af te zien van fysieke aanwezigheid.

Bijna twee uur lang werd het kwaliteitskader volop gepromoot. Let wel een volledig regulier - door de ALV - afgestemd kwaliteitskader.

Hemel en aarde waren bewogen, er was een dure accommodatie afgehuurd, voorzitterschap van Tom van t Hek ingezeten gasten uit alle hoeken en gaten uitgenodigd. Speciaal gezant passende zorg, Mevrouw van de Kwaliteitsraad Zorginstuut Nederland, een voorzitter van patiëntenclub en een zorgeconoom en zelfs demissionair minister Dijkstra. En o ja een fysiotherapeut.

Mea Culpa

Het begon goed. Bert Mutsaers sprak duidelijk over een Mea Culpa. "We hebben dingen laten liggen rondom het kwaliteitskader; we hebben vooral de leden niet meegenomen in de besluitvorming." "Dat hadden we beter moeten doen." Na zo’n betoog verwacht je dan ook verandering/verbetering. Maar helaas de kernboodschap van de hele avond: het kwaliteitskader is het beste voor de fysiotherapie en de fysiotherapeut.

Krachtig, maar kwetsbaar

Na wat containerbegrippen, loze kreten en open deuren werden we 'getrakteerd' op een videoboodschap van Pia Dijkstra, demissionair minister VWS. In prachtige bewoordingen gaf zijn aan hoe belangrijk wij als fysiotherapeuten zijn en welk een prachtige positie we innemen in het veld, maar ook in de transitie van 2e naar 1e lijn zijn we zo’n sterke en waardevolle groep. Zo sterk dus volgens Dijkstra, maar vanwege kwetsbaarheid is een kwaliteitskader wel noodzakelijk ‘om mee te blijven doen.’ Het blijft vreemd dat er met zoveel lof gesproken wordt, maar dat we toch blijkbaar een kwetsbare positie innemen.

Tenenkrommende stellingen

Ik zat nog met die paradox in mijn hoofd, maar moest snel schakelen naar stellingen. Een tip: volgende keer misschien beter om niet de stagiair stellingen te laten opstellen. Wat een niveau was dit.

Zomaar even eentje. De stelling: 'Leveren alle fysiotherapeuten gelijke kwaliteit'. Vervang fysiotherapeuten in deze stelling door willekeurig elk andere branche/beroep en wat zal de uitkomst zijn. De keuze was eens/oneens. Oneens uiteraard, maar liefst 96%. Duidelijke - nogal logische - uitslag. Terwijl de uitslag zich ontvouwde op de schermen wees door de mevrouw v.d. kwaliteitsraad en de zorgeconoom smalend en hautain gelachen en fluisterde ze naar elkaar: “Kun je wel zien dat een kwaliteitskader nodig is.” Vinden ze allebei grappig, zag je. Ik vond het een ongepaste en schokkende ervaring. Gewoon als mens. Zo wil je toch niet met elkaar omgaan. Niet in de diepste krochten van mijn ziel.

Ik kan alle stellingen wel afgaan, maar de ene was nog erger dan een ander.

TIP: volgende keer misschien beter om niet de stagiair stellingen te laten opstellen.

Onwelriekend arrogant

Maar de pijp was nog niet leeg. Onze zorgelijke econoom, wat dat is wel wat bij mij is blijven hangen na deze avond, ging de kleuterklas (zo benaderde hij de zaal en de mensen online) een onwelriekend, arrogant advies gegeven. Onze zorgeconoom zegt gewoon dit: “Tja als je dan HAVO diploma hebt, kun je lekker opleiding fysiotherapie gaan doen. Hoor je toch ook bij die jongens in de sportschool? Wil jij nog iets doen? Ja lekker fysiotherapie!” In één woord: schandalig!

Schaarste creëren om de prijs op te drijven

Gevolgd door een wat mij betreft ongepast pleidooi er achteraan. Zijn advies: “Stel een Numerus Fixus in. Je beperkt instroom, net als artsenopleiding. Zo creëer je dus een tekort en gaat je tarief omhoog. Schaarste schroeft immers de prijs op. Economisch snapt elke idioot dat wel, maar is dit het zorgeconomische model dat past bij passende en betaalbare zorg?

Geen enkel idee

Maar wat nog erger is dat hij schijnbaar geen enkel idee heeft van de werkelijke situatie. Hij kent de aantallen uitstromers niet, vooral jongere collega’s. Hij weet niet dat er nu al een tekort aan fysiotherapeuten is, wachtlijsten groeien en dat deze tekorten verder oplopen, en dat in combinatie met een tsunami aan een zilveren generatie. Tenslotte zegt zo’n man dat - wat hem betreft - toegankelijkheid alleen gaat over de basisverzekering. En als je eerlijk durft te zijn, zie je juist dat die basisverzekering enorm onder druk staat. De zorg wordt onbetaalbaar en ik voeg daar dan wat eufemistisch aan toe: Deze zorgeconomen helpen in ieder geval niet bij het verbeteren van de betaalbaarheid .  

Schrijnend

Dan zit er een afgevaardigde van de patiëntvereniging aan tafel die alleen maar roeptoetert over evidentie. Juist een vertegenwoordiger vanuit RA patiënten moet toch weten dat er veel meer is dan evidentie rondom de behandeling van RA. Hoeveel evidence based zit er nu helemaal in die basisverzekering. Is alleen evidentie based zorg, goede zorg? En mag die dus alleen toegankelijk zijn via een basisverzekering? Schrijnend als dat een stakeholder is vanuit de patiëntperspectief.

Kaltstellen

En o ja er zit ook een fysiotherapeut aan tafel, uiteraard een SKF-therapeut, anders is het misschien toch wat te kritisch. Maar goed, zij deed haar best, maar werd behoorlijk overstemd door “het gewicht’ aan tafel.

Op het eind van de avond had er nog een collega uit de zaal de moed om aan te geven dat deze opzet toch helemaal geen ruimte gaf voor discussie en/of antwoorden op prangende vragen vanuit een bezorgde achterban. Dit is toch geen vorm van samen. Gelukkig kon Tom van 't Hek deze moedige collega snel ‘kaltstellen’ met de legendarische woorden: “Uw punt is nu toch gemaakt!”

Weggeblazen

Volgens mijn idee voltrok aan tafel zo’n beetje hoe het KNGF-bestuur in de onderhandelingen rondom dat kwaliteitskader heeft gezeten. Weggeblazen door gewichtigheid en mede geloof in onze kwetsbare positie, ondanks de krachtige woorden van de demissionaire minister.  

Oplossing is simpel

Maar de oplossing is simpel: Het antwoord op de vraag: “Willen jullie meer of minder fysiotherapeuten?” “Minder, minder…”, dan gaat het tarief omhoog en wordt fysiotherapie lekker onbereikbaar voor (bijna) iedereen. Neem dat nou maar van onze zorgeconoom, die heeft er voor doorgeleerd. Zo zie je maar waar zo’n goed nieuwsshow, zonder enig tegengeluid, goed voor is.

Vertrouwen iets uit een ver verleden

Of je nu voor of tegen dit kwaliteitskader bent dat bepaal je helemaal zelf en hopelijk na goed wegen van voors en tegen, op de korte, maar zeker op de lange termijn (richting 2030). De rol die het KNGF hier speelt is zo enorm sturend, doof voor gerede vragen en bezorgdheden, zonder ruimte te maken om samen te zoeken naar mogelijkheden waardoor iedereen mee kan doen. Het steeds zwakte en angst als motief inzetten vind ik echt zorgelijk en ook niet passen bij de dynamiek binnen de vereniging. Bij mij weegt dat zwaar. Waarom wordt er zo doorgedrukt met dit kwaliteitskader? Ik zou zo graag willen vertrouwen op het goede, maar vertrouwen is inmiddels een woord uit een verder verleden en dat vind ik enorm pijnlijk.