Goed bewegen is tijdig afremmen

Tekst: Robert Hoogland

De fysiotherapie spreekt mij zo enorm aan omdat het zich begeeft zich in de fascinerend wereld van beweging. Binnen beweging is er een universele waarheid die vaak over het hoofd wordt gezien: bewegen vereist niet alleen inzet en inspanning, maar ook het vermogen om op het juiste moment te stoppen.

Zonder remmers veel schade

Als je wandelt, wil je toch weer dat je bijvoorbeeld je knie weer op tijd afremt. Als je balans verstoort raakt, hoop je een beweging te maken om die balans te herstellen, maar weer niet zo ver dat je de andere kant op valt. In de sport zie je vaak blessures van de hamstrings, ‘de remmers’ van de voorwaartse kracht. En als de remmers niet op tijd ingrijpen zal de schade aanmerkelijk groter worden wat kan leiden tot ernstige blessures en langdurige schade.

Van acceleratie naar deceleratie

In mijn leven als fysiotherapeut ben ik begonnen met acceleratie van bewegen, maar ben ik steeds meer in de ban geraakt van de deceleratie (de vertraging). In feite kun je niet goed vooruitgaan als je slecht bent in de juiste vertraging. Vertraag je te hard dan werk je jezelf tegen, vertraag je te laat dan leidt dat tot schade.

Acceleratie en deceleratie gaat niet vanzelf. Het lichaam is voorzien van allerlei spoeltjes, drukreceptoren, balansorganen en zintuigen gekoppeld aan een fascinerend zenuwstelsel eindigend en/of startend bij het brein.

Timing en integratie is alles.

Door gemotiveerd en secuur herhalen kun je jezelf trainen, maar door angst en onzekerheid kun je jezelf ook verlammen. Ik ga er dan gemakshalve nog niet vanuit dat je kampt met duizeligheid, hersenaandoeningen, visusproblemen, stijfheid en/of ouderdom.

Gevolgen van acceleratie en deceleratie zien we aan de buitenkant als beweging. Maar het geeft al aan hoe bewegen bepaald wordt door enorm veel invloeden, puur fysiek, maar zeker ook mentaal.

Filosofische realiteit

Deze beweging weerspiegelt voor mezelf ook een diepere filosofische realiteit: in ons menselijk functioneren is het ook essentieel om op tijd af te remmen. We worden vaak aangemoedigd om te streven naar vooruitgang, groei en succes, meer, hoger en verder. En hoewel deze doelen bewonderenswaardig zijn, kunnen ze ons ook verblinden voor het belang van pauzes, reflectie en rust.

Stilstand geeft ruimte

Als we altijd maar doorgaan zonder te stoppen, kunnen we onszelf uitputten, onze relaties verwaarlozen en ons welzijn in gevaar brengen. Veel ‘burn out’ klachten lijken een gevolg van meer, hoger en verder! Het is juist in momenten van stilstand dat we de kans krijgen om te reflecteren, onze prioriteiten opnieuw te evalueren en te herstellen. Het is juist wanneer we stoppen dat we ruimte creëren voor groei, creativiteit en zelfontdekking.

Het gaat eigenlijk niet eens meer om de inhoud, het gaat om het niet luisteren naar de signalen van een grote groep van je achterban. We weten allemaal dat dit tot blessures, ja zelfs rupturen leidt. In deze context tot een scheuring.

Signaal wordt niet erkend

En afremmen is en blijft ontzettend moeilijk. Kijk nu maar eens hoe we aan de slag zijn met aan kwaliteitskader. Het ene (kwaliteitshuis) is nog niet af en het andere (kwaliteitskader) ligt alweer ter besluitvorming. Weer hoger en nog verder! Een groot deel van de leden kan of wil niet hoger en verder. Zij hebben door tegen het kwaliteitskader te stemmen gekozen voor deceleratie, afremmen.

Dat is een ontzettend belangrijk signaal, zeker voor een vereniging waar leden de hoogste macht vormen, maar dit geluid, dit afremmen werd en wordt onvoldoende of zelfs niet erkend. De hele actiegroep staat vol met reacties op dat niet luisteren, het niet erkennen van dat remmende signaal.

Scheuring dreigt

Het gevolg is dat we gaan vingerwijzen. De ene groep gaat harder remmen terwijl de anderen steviger doorduwen. Het gaat eigenlijk niet eens meer om de inhoud, het gaat om het niet luisteren naar de signalen van een grote groep van je achterban. We weten allemaal dat dit tot blessures, ja zelfs rupturen leidt. En in deze context tot een scheuring. Bestuurt het bestuur wel in naam van de leden, is zo’n terugkerend thema waar kenmerken van scheuring inzitten.

Laten we allemaal niet vergeten dat bewegen niet alleen gaat over voortdurende actie, maar ook over het vermogen om op tijd tot rust te komen. Want alleen dan kunnen we echt bloeien en in verbinding blijven met elkaar. Dat vertellen we onze patiënten, laten we daar zelf nu ook eens naar handelen!